Wilhelmshavener Erstaufführung
DAT MUSFALLENSPILL
ein Störtebekerstück in drei Akten und ein Vorwort von Heinrich Diers
Spälbaas: Heinrich Frese
Bühnenbild: Eden-Bant
Aufführung in den Centralhallen
Minschen
1. Akt
Klas Stötebecker, Führer der Schalme oder Likedeeler - Waldemar Schröder
Magister Wigbold, Führer der Schalme oder Likedeeler - Fritz Norden
Brun Tyen, Seilbaas der Likedeeler - Willi Robe
Godeke Micheel, Likedeeler oder Schalmebruder - Willi Beutz
Buddelgerd, Likedeeler oder Schalmebruder - Erich Stamereilers
andere Likedeeler
2. Akt
De Kröger - Hermann Beuß
Eilt, der Knecht - Ernst Dratwa
Hille, de Deenstdeern - Nelly Schwarting
Brun Tyen, Selbaas der Likedeeler - Willi Robe
Lucke, ein Unterführer der Likedeeler - Willi Völker
Godeke Micheel, Likedeeler - Willi Beutz
De rode Hein, Likedeeler - Gerhard Kruse
Lutjefreek, Likedeeler - Siegfried Lilje
Buddelgeerd, Likedeeler - Erich Stamereilers
EenFischer - Christoph Janssen
Musfallnkeerl - ***
andere Likedeeler oder Schalme
3. Akt
Ede Wiemeken, Häuptling in Rüstringen - Johannes Nottelmann
Jarste, Edes Schwester - Therese Peters
Fruwe, Edes Tochter - Lotte Stehl
Hille, die Hörnsieler Krögers Deenstdeern - Nelly Schwarting
Klas Stötebecker, Führer der Schalme oder Likedeeler - Waldemar Schröder
Magister Wigbold, Führer der Schalme oder Likedeeler - Fritz Norden
Godeke Micheel, Likedeeler oder Schalmebruder - Willi Beutz
Arnd Balleer, bremischer Hauptmann - Willi Völker
Hole Hennink, bremischer Ratsschreiber - Ernst Dratwa
Wenke Wiggert, bremischer Frädenkoggen-Seilbaas - Christoph Janssen
Memme Mensen, Burgvogt Ede Wiemekens - Gerhard Kruse
Buddelgerd, Likedeeler - Erich Stamereilers
andere Likedeeler
PRESSESTIMMEN
Dat Musfallenspill van Heinrich Diers
Anno veerteihnhunnert un twee leggde de Hamburger Scharprichter Mester Rosenfeld de Seerower un Likedeeler Klas Störtebecker sien Kopp op de Grasbrook för de Fööt. Siemen van Utrecht har mit sien Seilsshipp, de "bunte Koh", in de Nordsee de Liekedeller söcht un har Klas Störtebecker funnen. Man se harrn em neet krägen, wenn dor neet een Judas west wör, de dat Roer van Störtebecker sien Rowschipp mit Blee fastmakt har. So kunn Störtebecker nich mehr bidreihn, as Siemen op em tokeem. He muß sik rammen laten, un denn weert bold sowiet, dat se em de Hannen tosamenknütten. Wat möögt sick dor de Pepersäck höögt hebben, as se "Godds Fründ un aller Welt Biand" seker harn. Lang noog hart jo düürt, bet se em foot´t kreegen. Man dat Volk in Ostfreesland, in Jever- un Butjaderland höög sik neet. Dat Volk har keen´n Vördeel vam düsse Hansen, disse stolten Kooplüü, de Baas up See wäsen un bliewen wullen. Störtebecker har dor´n Streek dör makt. He gung up de Koggen dal, as de Habicht öwer de Höhner, un well sien Raat neet wern much, sprung öwer de Kling.
To de Tied, as de Schepen van Siemen van Utrecht up Reis gungen, Störtebecker to griepen, stunn de Hanse Baben. In London weer de Stahlhoff, Bergen un Riga kemen ohn Hanse neet ut. Un nu weer düsse Störtebecker na de groote Orlog tägen Dänemark kamen un har de Orlog wiederdräben. Dat gung nu man neet tägen de Dänschen. De Koggen van Hamborg un Brämen un Lübeck weeren dat, de Klas mit sien Maaten kapern däh, ohn Kaperbreef. Säker weer dor faken ook mol´n Engelschmann bi, man in de Hooptsaak gung Klas mit Gödeke Michel up de Hansakoggen dal. Dat kunn sik keen Pepersack beeden laten. De Liekedeeler mussen dor ant Kant brocht worn, dat help all nix.
Licht weer dat neet, dat wussen de Hansen. Oewerall binnendieks har Klas Störtebecker goode Frünn. Kene tom Brook in Auerk har em Marienhaf gewen un leet sien`n Fründ Klas Störtebecker dor husen, as em dat lew weer. MIt koppern Pannen har Störtebecker St. Marien, de hooge Kark, decken laaten, un sien Scheepen kunnen an de Karkmuur fastmaken. In Schaar har Störtebecker sien´n Kumpan Ede Wiemeken, de oole wiese Voß, di in all Deelen sien Part woll wohrnähmen däh. Un wor Klas Störtebecker mit sien Mackers an Land keem, geef dat Hallo un Leben in de Höns. Dat Geld rullde un de Wien wur neet all.
In disse Tied, so um verteihnhunnert, stellt Heinrich Diers sien "Muusfallenspill", wat güstern obend de "Rüstrigner Niederdeutsche Bühne" in de "Centralhallen" upföhren däh. Nägenuntwintig Liekedeelers, eenmol twölf un dat anner Mol söböenteihn, harn de Brämers in Hörnsiel, een lüttjen Hoben an de Noordsee, in ehr Kneep krägen. Klas wuß, dat dor Verrat in´t Spill west weer un he stüürt sien Seilbaas Brun Tyen mit mit een Schipp nah Hörnsiel hen, de dor uprümen schall. To glieker Tied geiht Störtebecker as Mussfallnkeerl nah Hörnsiel hen un sett sik in den Kroog. Keen Minsch kennt hum un hier kriegt he herut, well sien Maaten de Brämers an´t Mest läfert hett. In´n Kroog wahnt de oole Kröger, de Deenstdeern Hille, un de Knecht Eilt. De Kröger is de Halunk, de de Liekedeeler för een poor Gulden an Brämen verraden hett. Un as nu Brun Tyen mit sien Schipp kummt, will he wedder de Fischersmann spälen un sien Neet utsmieten. Muusfallenkeerl, Klas Störtebecker, markt Müüs, de hört, wo de Kröger sien´n Knecht in de Tang hett un hum na Brämen stüürt.
As de Liekedeelers in´n Kroog sitten doht und Brun Tyen sik an de junge moie Deern ranmaken will, kriegt he Larm mit Gödeke Michel, een jungen Liekedeeler. Klas Strötebcker grippt nah een Schweert un gifft sik as Brämer ut. All sien Maaten, de hum neet kennt, haut he dahl, wieldeß Gödeke Michel de Hannen up de Rügg tosamen knütt hett. De Muusfallnkeerl fördert nu Störtebeckers Kopp van Tyen, un de seggt em dat to. Nu kennt Klas sien wohre Fründ! Brun Tyen kummt an de Rah, de Kröger kummt free dorvan aff. Man de Deern neet, de verkickt sik in de staatsche un franke Störtebecker, geiht ober neet mit hum, as de groote Liekedeeler wedder nah See seilt.
In Schaar, in Ede Wiemeken sien Borg, sitt Magister Wigbold un töwt all Wäken un Daag up Stötebecker. Hille, de Deern ut de Kroog in Hörnsiel hett he mitbrocht, as he dat Rottennüst utrökert har. De Ede Wiemeken, de Herr van Rusterland, verklort sik wieldeß mit de Brämer Ratsheer Arnd Valleer. De oole Voß dreiht sien Mütz nah´n Wind un will de Brämers de Liekedeelers in de Hannen spälen. Man dat kummt anners. Just, as Ede de Verdrag unnerschrewen hett, kamt Störtebecker sien Scheepen up un maakt in Schaar fast. Dat Spill is nu ut mit Ede Wiemeken. Störebecker geiht wedder nah See un sien Hille stört em nah.
Heinrich Diers hett dit Spill so schrewen, as he de domolige Tied un ehr Minschen sehn deiht. Un wi seggt: Genau so ist dat wesen. Jo, so lewt Klas Störbekcer bi us wieder. Neet as Seerower un Mordbrenner. Nä, stolt un upprecht hett he för sien Recht up free Seefohrt instahn, gung he tägen Unnerdrückung un Slaweree an. Und darüm lewt Klas Störebecker bi´t Volk in Ostfreesland un bi us wieder, un neet in leegen Sinn....
De "Niederdeutsche Bühne" har een groot Wagnis owernamen. Oewer twintig Rullen mussen dor besett´t worden. Well güstern obend dat Stück sehn hett, mutt togeben, dat de "Niederdeutsche Bühne" dor een Glanzstück tostande brocht hett, dat gröttsten Dank verdeent. Alle, Spälbaas Heinrich Frese, de Spälers un de Bühnenbildner Eden-Bant hebbt ehr Deel dorto bidragen, dat Heinrich Diers sien Spill, dat een echt un recht Heimotspill ist, so goot herutkamen is. Schad weer dat, wenn neet jede Heimotfründ sik dit Stück ansehn kunn.
Waldemar Schröder har as Klas Störtebecker de schworste Rull. He stunn dor up de Bühn, so as wi uns Störtebecker vörstellt. "Godds Fründ un aller Werlt Biand". Sien Spill as Muusfallnkeerl in de Kroog weer in Maske un Mimik neet to öwerdrapen. Groot stunn he dor, as he sik to erkennen geef und säh, "Ik will sehn, well hier de Baas is!"
As Magister Wigbold spälde Fritz Norden, de troe Fründ Störtebeckers. Disse Späler is´n groden Gewinn för de "Niederdeutsche Bühne", wi willt hoopen, hum noch faken to sehn. Willi Robe weer de Seilbaas Brun Tyen, de de Kopp vom Störtebecker verschachern wull. He sett sik wedder mol vull in. Willy Beutz spälde de Gödede Michel. Fast un stur stunn he dor, as sien Woord, dat he Störtebecker gewen har. Keen Verrat un Gemeenheit kunn hum dorvan affbrängen. De Kröger weer de richtige Rull för Hermann Beuß. Ah´n Oewerdriewung, man dat weer´n Glanzstück weddermol. Ochhär, wat kunn de arme Knappen bäden, as dee Liekedeeler hum an´t Leer wulln, un wat weer he listig, as he mark, dat allens klor gung. Nelly Schwarting flogen de Harten gau to in ehr Rull as Denstdeern Hille, de ehr Hart an Klas Störtebecker verloren har. Up ehr Schullern leeg mit de sturste Arbeit. Un dat dat Stück so moi herut keem, is ehr tom gröttsen Deel to verdanken. Johannes Nottelmann geef de Häuptling van Rüstringen, Edo Wiemeken. Listig un ivrig stunn he twüschen de Parteien un wohr sien Vördeel. Sien Spill weer jüst so good as Therese Peters, de as Edes Süster Jarste spälen däh un Lotte Stehl, de Edens Dochter Fuwe weer. Ernst Dratwa as Knecht Eilt willt wi nich vergäten. He spälde eicht und good disse neet lichte Rull. Ook de annern Spälers, Willi Völker, de to Beginn dat Woord vorut spräken däh, Gerhard Kruse, Siegfried Lilje, Erich Stamereilers un Christoph Janßen weern in ehr Rullen iefrig bi de Saak.
De Bühnenbilller, de terst de Hoben bi Schaar wiesen dähn un denn de Kroog in Hörnsiel un toletzt de Stuw van Edes Borg in Schaar, har Eden-Bant malt un düsse Rahmen leet er de rechte Stimmung upkamen. Ook de Inrichtung, de meist van Baumann stammen däh, paß dor good hen.
As dat Stück ut weer, geef dat väl Biefall un Bloomen för de Spälers, för Heinrich Frese un för Heinrich Diers. Dat mag för de "Rüstringer Niederdeutsche Bühne" een Bewies wäsen, wo good dat "Muusfallenspill" de välen, välen Besökers gefallen hett. Wi för uns Deel willt graleern und hapen, dat dat Stück noch mennigmol upföhrt ward. Man drist so wieder!